مقاله تاثیر خصوصی سازی بر بازار بورس
مقدمه
در یک نگاه کلی، بورس را می¬توان نبض اقتصادی کشور و از جمله منابع اصلی تأمین و تولید سرمایه برشمرد که کارکرد آن در جذب نقدینگی و پس اندازهای اضافی مردم اجتناب ناپذیر است. در همین راستا، دولت نهم با سیاستها و برنامه¬های عدالت محورانه خود، کمک زیادی به ارتقاء شاخصهای بورس و بازار سرمایه و خصوصی¬سازی شرکتها و مؤسسه¬های ذیربطِ دولتی نموده است که رهنمودها و تأکیدات رهبر معظم انقلاب اسلامی و قانون اخیرالتصویب مجلس شورای اسلامی پیرامون چگونگی اجرای قانون سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، در این زمینه راهگشا و تسهیل کننده خواهد بود. همچنین بنابر راهبرد دولت، بورس و بازار سرمایه باید موتور محرکه اشتغال، تولید و رشد اقتصادی کشور باشد که لاجرم بر این منوال، میلیون ها نفر از مردم، از طریق سهام عدالت نیز، سهامدار بورس شده و خواهند شد.
در شماره پیش روی از سلسله گزارشهای جمهور با استفاده از گزارش مدیریت پژوهش توسعه ومطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، نمای بازار سرمایه ایران، کارکرد بازار اوراق بهادار در بهبود کارایی اقتصادی، عملکرد نهادهای بازار سرمایه ایران در دولت نهم (سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالا، شرکت سپرده¬گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است که اهم آن تقدیم مخاطبان ارجمند می گردد.
شاید بتوان گفت دغدغه اساسی کشورهای در حال توسعه، نظم بخشیدن به فرایند سرمایه-گذاری در سیستم اقتصادی است. برخی از اقتصاددانان معتقدند که بالا رفتن همزمان امنیت سرمایه-گذاری و تمایل به سرمایه¬گذاری، شاکله سیستم اقتصادی را پربار و قوی می¬سازد. واضح است که رونق سرمایه و سرمایه¬گذاری عامل اصلی تحرک و رشد اقتصادی و به تبع آن توسعه ایران اسلامی است.
بازار سرمایه به سبب نقش اساسی آن در تجهیز منابع مالی فعالیتهای اقتصادی و انباشت سرمایه، هم¬ترازی بخشهای پولی و واقعی اقتصاد و فراهم آوردن زمینه های دستیابی به رشد درون¬زای اقتصادی همراه با عدالت اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار است. اهمیت بازار سرمایه در مجموعه بازارهای مالی متشکل از بازار پول، سرمایه و بیمه از این رو است که انجام وظایف آن، یعنی تأمین مالی دراز مدت و مدیریت ریسک به طور معمول در توان و حوزه فعالیت دو بازار دیگر نمی گنجد. برای آنکه بازار سرمایه بتواند در توسعه اقتصاد ملی نقشی شایسته ایفا کند، باید قاعده مند، پویا و کارآمد باشد و در این راستا، آماده سازی بسترهای نهادی و قانونی متناسب با ایفای نقش فعال و برازنده آن، ضرورت دارد.
مقارن با شروع دوره ریاست جمهوری دکتر محمود احمدی¬نژاد و سیاست¬گذاری جدید دولت نهم و با تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، رویکرد اصلاح ساختار بازار سرمایه از سال ۱۳۸۴ آغاز گردید. با تأکید قانون جدید، امکان بهره مندی از نهادهای نوین در بازار سرمایه از جمله صندوقهای سرمایه¬گذاری و همچنین شرکتهای تأمین سرمایه فراهم آمد که با گذشت دو سال از استقرار سازمان بورس و اوراق بهادار (سبا)، جایگاه نهادهای مزبور نیز در بازار تثبت گردیده است. همچنین توجه به ابزارسازی مالی در بازار سرمایه ایران در دوره جاری رونق گرفت و ابزارهای اسلامی نظیر صکوک برای عملیاتی شدن در بازار سرمایه ایران طراحی و معرفی گردید. ضمن آنکه با توجه به حساسیتهای بازار مسکن، بازار سرمایه در صدد برآمد با طراحی و معرفی ابزار مالی اوراق با پشتوانه رهن (MBS) در بازار سرمایه ایران، به گره¬گشایی از بازار مسکن بپردازد. می¬توان گفت، این توان در بازار سرمایه به وجود آمده که متناسب با نیاز سیستم اقتصادی کشور به ارائه ابزارهای متنوع مالی برای پوشش سلایق مختلف سرمایه¬گذاران بپردازد. سازمان بورس و اوراق بهادار با تشکیل کمیته های تخصصی از جمله کمیته فقهی تلاش می کند از ظرفیتهای بالای دین اسلام برای بهبود عملیات بازار و برطرف کردن پرسشهای موجود، به ویژه در حوزه ابزارسازی یاری گیرد، ضمن آنکه اهدافی همچون فرهنگ سازی (از سطوح ابتدایی تا پیشرفته) نیز سرلوحه کاری سازمان بوس و اوراق بهادار بوده است. به علاوه، تاکنون دهها آیین نامه در سبا به منظور حمایت از حقوق سرمایه گزاران مورد تصویب قرار گرفته که روند وضع مقررات لازم همچنان در حال پیگیری است. با سپردن وظیفه اداره بورسها به شرکت های سهامی عام و تعیین این هدف که این شرکتها با بهبود عملکرد خود برای اداره بازار (اوراق بهادار یا کالا) باید به بورس وارد شوند، در واقع از اهرمهای ترغیبی برای بهبود روند آتی نیز استفاده شده است.
بررسی کارکرد و جایگاه سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر نهادهای ذیربط بازار سرمایه هدفی است که این گزارش می¬کوشد به آن دست یابد. پیرو همین هدف، ابتدا به مرور تاریخی و بررسی وضعیت کنونی بازار سرمایه پرداخته می شود. نتایج نشان می دهد ظرفیت و توان بازار سرمایه ایران به¬ویژه بورس اوراق بهادار در حال افزایش می¬باشد. در ادامه، ضمن معرفی ارکان بازار سرمایه، به تبیین دستاوردهای سال گذشته سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکتهای بورس اوراق بهادار و بورس کالا و همچنین شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه پرداخته می¬شود. در هر بخش به اهم رویکردها و قابلیتها اشاره خواهد شد.
–
فهرست
مقدمه
۱٫ نمای بازار سرمایه ایران
تاریخچه بازار سرمایه ایران
ارکان و نهادهای فعال در بازار سرمایه ایران
تصویرکلی از عملکرد بازار سرمایه ایران در دولت نهم
۲٫ کارکرد بازار اوراق بهادار در بهبود کارایی اقتصادی
تأثیر خصوصی سازی از طریق بورس اوراق بهادار بر شفافیت و بهبود فرایند خصوصی سازی
عوامل موثر در موفقیت خصوصی سازی
الف. انتخاب هدف
ب. بستر سازی
ج. عملیاتی کردن واگذاریها و کنترل فرآیند
ابزار راهبری شرکتی و جایگاه سازمان بورس و اوراق بهادار
راهبری شرکتی و بازار سرمایه ایران
نظارتهای حین واگذاری
نظارتهای پس از واگذاری
۳٫ عملکرد نهاد¬های بازار سرمایه ایران در دولت نهم
سازمان بورس واوراق بهادار
هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار
دستاوردهای معاونت نظارت بر بورسها و ناشران
معاونت نظارت بر نهادهای مالی
حوزه مدیریت پژوهش توسعه و مطالعات اسلامی
شرکت بورس اوراق بهادار تهران
شاخصهای بازار سهام
ارزش بازار سهام
معاملات اوراق بهادار
واگذاری سهام دولتی
پذیرش شرکتها
تأمین منابع مالی شرکتهای پذیرفته شده
کارگزاران بورس
بورس کالا
تاریخچه فعالیت شرکت بورس کالای ایران(سهامی عام)
مهمترین فعالیتهای شرکت بورس کالا از زمان تشکیل در ۱/۷/۱۳۸۶
شرح فعالیتهای شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه
خدمات به شرکتهای پذیرفته شده در بورس
خدمات به سهامداران
جمع بندی
–
فهرست جداول
جدول شماره ۱٫ گاه شمار ۴۰ ساله بازار سرمایه کشور
جدول شماره ۲٫ اطلاعات بورس اوراق بهادار در طی دوره (۱۳۸۱-۱۳۸۷تا پایان تیرماه)
جدول شماره ۳٫ شاخصهای اصلی عملکرد بورس اوراق بهادار تهران
جدول شماره ۴٫ ارزش و تعداد اوراق بهادار معامله شده به تفکیک خرد، عمده کارگری و عدالت
جدول شماره ۵جداول مقایسه ای عملکرد بورس اوراق بهادار در سالهای ۱۳۸۵-۱۳۸۶
جدول شماره ۶٫ ترکیب منابع افزایش سرمایه شرکتهای بورس در سال ۱۳۸۶
جدول شماره ۸٫ تغییرات شاخصهای قیمتی
جدول شماره ۹٫ گزارش عملکرد تالارهای بورس کالا در ۶ماهه دوم ۱۳۸۶ ، الف: تالار محصولات فلزی
–
فهرست نمودار ها
نمودار۱- تغییرات شاخصها در بازده زمانی ۱۳۸۱-۱۳۸۶
نمودار۲- تغییرات ارزش بازار و ارزش اوراق بهادار معامله شده در بازده زمانی ۱۳۸۱-۱۳۸۶
نمودار ۳ – بازده ماهانه سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۸۶(درصد)
نمودار ۴ – روند شاخص قیمت در سال ۱۳۸۶
نمودار ۵ – ارزش بازار در سال ۱۳۸۶( میلیارد ریال)
نمودار ۶) مقایسه تغییرات شاخص قیمت بازده
فرمت فایل: WORD
تعداد صفحات: 66
مطالب مرتبط